ضرورت توجه به منطق اقتصادی بهینه سازی مصرف انرژی

بهینه‌سازی مصرف انرژی مقوله‌ای مهم و اساسی است که سالهاست در کنار سایر اهداف و سیاست‌های مهم کشور در  جهت  دستیابی به  رشد اقتصادی مطرح گردیده است. در واقع حدود ۱٫۵ دهه از شکل‌گیری پایه‌ها و اساس این مهم با ایجاد  شرکت  بهینه‌سازی مصرف سوخت  می‌گذرد و طی این سالها بی‌اغراق می‌توان گفت تنوع و تحول عظیم و بنیادی در  شکل‌گیری ،  نهادینه‌سازی و متوجه نمودن نگاه‌ها به سمت  بهینه‌سازی مصرف سوخت انجام شده است و همچنان نیز با  شکل‌گیری و تعریف  اهداف جدید و موثرتر به راه خود ادامه می دهد.
در این میان در امر بهینه‌سازی مصرف انرژی، دو موضوع مهم که نیازمند توجه بیشتری است و شاید کمتر مورد بررسی و تجزیه و  تحلیل قرار  گرفته باشد، توجه به رویکردها و منطق اقتصادی موضوع بهینه‌سازی مصرف انرژی در کنار توجه به تجربیات  بهینه‌سازی  مصرف انرژی  درکشورهای موفق و پیاده سازی برخی از این تجربیات منطبق با ساختار اقتصادی کشور ایران است . موضوع دوم بحث  هدفمندی یارانه‌های  انرژی می‌باشد که از زمان طرح و شکل‌گیری و اجرا، ظاهرا هم راستا با برنامه‌های  بهینه‌سازی مصرف انرژی  بوده است اما به نظر می رسد که  اختلاط بحث هدفمندی یارانه‌ها با بهینه‌سازی انرژی بعضا جنبه  های منفی نیز داشته است .  حرکت در جهت اعمال سیاست‌های قیمتی(  آزادسازی قیمت حامل های انرژی و خصوصا  فرآورده های نفتی) بدون توجه به سایر  راهکارها و سیاست‌های غیرقیمتی در گذشته، باعث شده  است که در برخی نگاه‌ها،  موضوع مهم بهینه‌سازی و صرفه‌جوئی در  مصرف انرژی صرفا تحت عنوان بهانه‌ای برای حذف یارانه‌ها، خود را نمایان  کند و لذا  این خطر وجود خواهد داشت که این مهم کمی از  مسیر اصلی خود منحرف شود. این در حالیست که مقوله اساسی  بهینه‌سازی  مصرف انرژی، می‌تواند خود به تنهایی اهرمی قوی  برای دستیابی به اهداف هدفمندی یارانه‌های انرژی باشد و به  گونه‌ای درست ‌بتواند بدون  تغییر در رفاه مصرف کننده و حتی با  افزایش سطح رفاه، زمینه را برای آزاد سازی قیمت‌ها و اجرای  درست هدفمندی، فراهم نماید.
توجه به اعمال راهکارهای غیر قیمتی این امتیاز مهم راه بهمراه خواهد داشت که بدنبال اجرای گسترده آن تدریجا و متناسبا زمینه  برای اصلاح قیمت ها نیز فراهم میشود به نحوی که وقتی سهم انرژی در تولید کاهش یابد، بنگاه ها بدون اینکه کل هزینه انرژی آن‌ها چندان افزایش یابد، خواهند توانست قیمت‌های بالاتر انرژی را تحمل نمایند. مصرف کنندگان نیز با بکارگیری تکنولوژی‌های روز و کارا در زمینه بهینه سازی مصرف انرژی در بخش های مختلف، اجرای قوانین و مقررات مرتبط با بهینه‌سازی خصوصا در بخش دولتی به عنوان الگوی مصرف، ضمن کاهش هزینه های پرداختی بابت انرژی ،مسلما سطوح بالاتری از رفاه را تجربه خواهند کرد.
مسلما دستیابی به این اهداف، مستلزم توجه دولت به موضوع پیاده‌سازی سیاست‌ها و راهکارهای غیر قیمتی و حمایت‌های دولت برای بکارگیری و ارتقاء تکنولوژی تجهیزات انرژی بر در بخشهای مختلف و جایگزینی سایر نهاده های تولید از جمله نیروی کار و سرمایه به جای نهاده انرژی با رعایت منطق اقتصادی، خواهد بود.موفقیت هر چه بهتر و نگاه عمیق تر به موضوع بهینه‌سازی انرژی، در گرو نگاه دولت (به عنوان انحصار‌گر تولید و عرضه کننده حامل‌های انرژی در کشور) به پروژه‌های بهینه‌سازی انرژی بعنوان یک پروژه تولید انرژی خواهد بود. به گونه ای که طرح های توسعه و یا تولید انرژی زمانی برایش توجیه بالایی خواهد داشت که امکان انجام پروژه آلترناتیو دیگری برای آزاد کردن همان میزان انرژی از طریق صرفه جوئی وجود نداشته باشد.

منبع:شرکت بهینه سازی مصرف سوخت کشور