خدمات اسکو

فعالیت‌های بهینه‌سازی مصرف انرژی در دهه ۱۹۷۰ در جهان با سه محور انرژی، اقتصاد و محیط زیست آغاز شد. کشورهای صنعتی در نتیجه این فعالیت‌ها سودهای قابل توجهی کسب نموده و تا حدودی بحران انرژی را مهار کردند. امروزه اغلب کشورهای جهان به مدیریت مصرف انرژی به عنوان یک منبع جدید انرژی می‌نگرند که اعمال این مدیریت منجر به شکوفایی صنعت، اقتصاد و بروز فرهنگ مصرف منطقی شده است و نسل جدیدی از فناوری‌های پاک پا به عرصه وجود گذاشته است.

به دنبال این فعالیت‌ها که منشأ توجه و ایجاد آن بحران‌های نفتی دهه ۷۰ بود، کشورهای پیشرفته صنعتی به منظور گسترش فعالیت‌های مدیریت مصرف انرژی به تأسیس شرکت‌های خدمات انرژی (Energy Service Companies) همت گماردند و بعضاً از اوائل دهه ۱۹۸۰ در کشورهای خود جهت ارتقاء و ترویج فرهنگ بهینه‌سازی انرژی، شرکت‌های خصوصی خدمات انرژی را حمایت نمودند.

شرکت‌های خدمات انرژی برای مشتریان خود پروژه‌های کارایی انرژی را ایجاد، اجرا و تأمین مالی (از منابع مالی خود اسکو و یا انجام هماهنگی‌های لازم با سرمایه‌گذاران شخص ثالث) می‌کنند. بازپرداخت از محل صرفه‌جویی‌ها به مشتریان این فرصت را می‌دهد تا هزینه‌های دائمی پایش صرفه‌جویی‌ها، اندازه‌گیری و صحه‌‌‌گذاری (M&V) و مفروضات ریسک حاصل از قراردادهای مبتنی بر عمکرد و یا تأمین مالی شخص ثالث را جبران نماید.

مفهوم بنیادی کسب و کار شرکت‌های خدمات انرژی مبنی بر این است که مشتری نباید با هیچ سرمایه اولیه‌ای وارد شود و تنها نسبت به بازپرداخت سرمایه‌گذاری انجام‌شده توسط اسکو و یا هماهنگ‌شده توسط اسکو از محل صرفه‌جویی مسئول است.

از جمله زیر‌ساخت‌های قانونی اجرای پروژه‌های خدمات انرژی در قالب طرح‌های اسکو می‌توان به «قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی» و و ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور اشاره کرد.

به منظور رفع موانع و چالش‌های اجرایی “قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی” مصوب اسفند ۱۳۸۹ و ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقای نظام مالی کشور مصوب اردیبهشت ۱۳۹۴ و عملیاتی نمودن ماده ۳ آئین نامه اجرائی ماده ۱۲ مصوب تیر ۱۳۹۴ و طبق ماده ۵ “قانون اصلاح الگوی مصرف انرژی، شورای عالی انرژی کشور در جلسه مورخ ۳۰/۱۱/۱۳۹۶،«آئین نامه ایجاد بازار بهینه‌سازی انرژی و محیط زیست» را تصویب نمود.

دستورالعمل اجرائی مربوط به این آئین نامه به شماره ۲۰۹۷۳۴ به تاریخ ۰۹/۰۵/۱۴۰۰ و نظام‌نامه ثبت، اندازه‌گیری، راستی‌آزمایی و تایید صرفه‌جویی انرژی و کاهش تولید آلاینده‌ها و انتشار گازهای گلخانه‌ای به شماره ۲۰۹۴۴۷ به تاریخ ۰۹/۰۵/۱۴۰۰ به عنوان مکانیزم حمایتی، بستر مناسبی به منظور تامین مالی و اجرای طرح‌های بهینه‌سازی انرژی فراهم می‌آورد.